Thomas Edison – biografia wynalazcy i człowieka sukcesu

Czy ludzie sukcesu muszą mieć ukończone studia lub zdobyte wysokie stopnie naukowe, aby osiągnąć życiowy triumf? Thomas Edison, a właściwie jego historia – znanego amerykańskiego wynalazcy i przedsiębiorcy pokazuje nam, że tak właściwie nie trzeba nawet ukończyć szkoły podstawowej… o ile wyróżnia nas szczypta talentu, pomysłowości, przedsiębiorczości oraz całe mnóstwo wytrwałości i konsekwencji w dążeniu do celu. Poznaj Thomasa Alve Edisona i jego drogę do wielkości.

Thomas Alva Edison – człowiek sukcesu?

Edison to współczesny Prometeusz, który zamiast ognia przyniósł ludziom światło żarówki elektrycznej, co jest prawdziwą rewolucją w dziejach ludzkości. Dziś trudno już sobie wyobrazić rzeczywistość, w której wraz z zachodem słońca zamiera życie we wsiach i miastach, a ludzie pracują, uczą się i spotykają przy mdłym świetle naftowych lamp czy świec.

Już wynalezienie żarówki elektrycznej to ogromny wyczyn, a to tylko jeden z licznych przełomowych wynalazków, których autorem był Thomas Alva Edison. Fonograf, silnik elektryczny i prądnica prądu stałego, akumulator zasadowy, kamera filmowa, urządzenie telegraficzne, stykowy mikrofon węglowy, dyktafon oraz… krzesło elektryczne i elektrownia miejska! To wciąż tylko początek imponującej listy jego tworów. Na jego dorobek składa się ponad tysiąc patentów naukowych.

Thomas Edison jest założycielem prestiżowego amerykańskiego czasopisma naukowego „Science” oraz koncernu General Electrics. W 1927 został członkiem Amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie, mimo iż kształcił się sam korzystając często z bibliotek publicznych. Jakim sposobem człowiek ten stał się żywym uosobieniem amerykańskiego snu? Tę opowieść zacznijmy od początku.

Dzieciństwo i lata młodzieńcze Thomasa Edisona

Mały Thomas urodził się 11 lutego 1847 roku w Milanie w stanie Ohio w średnio zamożnej, wielodzietnej rodzinie. Ród Edisonów wywodził się z Holandii. Jego rodzice mieszkali już w Ameryce północnej, jednak do samego USA przenieśli się z sąsiedniej Kanady. Całą rodziną przeprowadzili się konkretnie do Port Huron. Młody Edison był wtedy w wieku 7 lat.

Jako chłopiec rozpoczął swoją krótką, ale burzliwą edukację w wieku 8 lat. Przez ten czas nieraz doprowadzał swych nauczycieli do szewskiej pasji, którzy często nazywali go najgorszym uczniem. Nie dość, że nie zaprzątał sobie głowy wiedzą, którą uznawał za bezużyteczną, to jeszcze na dodatek zadawał liczne dociekliwe i szczegółowe pytania.

Zamiast marnować czas na zapamiętywanie ogromu jego zdaniem nieistotnych informacji, młody Thomas Edison miał własny plan na pożyteczne spożytkowanie swojego czasu. Wolał zdobywać wiedzę we własnym zakresie. Jego życie prywatne praktycznie od początku kręciło się wokół wynalazków.

Warto tutaj dodać, że mimo iż nazywano go najgorszym uczniem, to w przyszłości Edison zostanie założycielem prestiżowego czasopisma naukowego, co raczej wskazuje na jego wielki potencjał już od najmłodszych lat. To, że wolał zdobywać wiedzę sam i w zakresie takim, jak sam uważał za istotny wskazuje raczej na jego bardzo dojrzałe wybory w tak młodym wieku.

W wieku 9 lat w jego ręce trafiła książka pełna eksperymentów, która tak zaciekawiła chłopca, że już wkrótce zaczął samemu eksperymentować w osobistym małym laboratorium. Gdy już skończyły mu się przykłady z książki, młody Edison zaczął wymyślać własne eksperymenty, co często kończyło się zniszczonymi meblami i niekontrolowanymi wybuchami.

W wieku lat 10 cierpliwość nauczycieli osiągnęła punkt krytyczny, a w efekcie mały Thomas został wyrzucony ze szkoły. Od tego momentu Edison uczył się sam korzystając z wcześniej wspomnianych bibliotek publicznych. Nie był to jednak początek spektakularnego upadku, a wręcz przeciwnie – dzięki temu chłopak zaczął się uczyć w domu tylko tego, co jego ojciec uznał za potrzebne. To nie wszystko – w tym samym roku na miejscowej stacji kolejowej zaczął działać telegraf produkcji… tak, zgadłeś – Thomasa Edisona.

Gdybyśmy robili wszystkie rzeczy, które jesteśmy w stanie zrobić, wprawilibyśmy się w ogromne zdumienie.

Thomas Edison

Nie samą nauką żyje człowiek. Jak więc zaczęła się kariera przyszłego giganta przedsiębiorczości? Od niemal samego dna. W wieku 12 lat młody Thomas rozpoczął pracę w pociągu jako sprzedawca gazet, słodyczy i napojów na trasie Port Huron – Detroit. W wolnych chwilach czytał dużo książek i… prowadził eksperymenty w wagonie bagażowym. Przynajmniej do czasu, gdy wściekły konduktor wyrzucił jego małe laboratorium z pociągu po tym, jak chłopak nieumyślnie wywołał w składzie pożar.

Już w dwa lata później kariera sprzedawcy gazet gwałtownie się rozwinęła, gdy Thomas zaczął przekazywać wieści z frontu wojny secesyjnej na łamach własnej publikacji. Sprzedawał gazety, a w międzyczasie kontynuował swoje badania i eksperymenty, w wyniku czego w wieku 16 lat stał się jednym z wiodących ekspertów od telegrafu w całym USA. To, jak się później okazało, było ledwie początkiem długiej i błyskotliwej kariery. Było to długo wcześniej, zanim Edison stworzył swoją żarówkę elektryczną w 1880r.

Dodatkowe szczegóły i ciekawostki z życia prywatnego Edisona

Zanim Edison pojawił się na świecie, troje dzieci z jego rodzeństwa zmarło. Pojawiły się przez to obawy, że sam młody Edison, też może nie przeżyć.

Pod koniec roku 1871 Thomas Edison poślubił szesnastoletnią Mary Stilwell z którą miał troje dzieci. Drugie dziecko zostało nazwane po nim – Thomas Alva Edison jr. Dla ułatwienia komunikacji nazywano „Dash”.

Po śmierci pierwszej żony, Edison ponownie się ożenił z Miną Miller w Akron w amerykańskim stanie Ohio.

Jego życie prywatne bywało trudne, ze względu na to, że poświęcał się pracy, ale też miał ciężki charakter. Niektórzy uważali wręcz, że był człowiekiem bezwzględnym, który nie baczył na innych. Można to było zaobserwować po tym, że czasem grał nieuczciwie, wykorzystując swoje przewagi.

Od dzieciństwa miał problemy ze słuchem. Powstało kilka teorii odnośnie przyczyn głuchoty Edisona. Pierwsza jest taka, że w dzieciństwie dużo chorował i często miewał infekcje uszu. Druga teoria mówi, ze pogorszył mu się słuch, gdyż brał udział w groźnym wypadku kolejowym. Jest też teoria, że jego słuch pogorszył się na skutek jednego z eksperymentów, który skończył się wybuchem. Sam Thomas Edison mawiał, że stracił słuch, bo w dzieciństwie był ciągnięty za uszy. Wraz z wiekiem głuchota Edisona się nasilała.

Thomas Edison jako wynalazca i przedsiębiorca

Praca wydawcy gazet szybko przestała wystarczać ambicjom młodego Thomasa Edisona. W wieku 21 lat ten amerykański wynalazca przeprowadził się do Bostonu, gdzie rozpoczął pracę w Towarzystwie Telegraficznym Western Union.

Pojawiły się też kolejne wynalazki. Powstanie stykowego mikrofonu węglowego w 1877 roku, oczywiście za sprawą Edisona, pozwoliło na usprawnienie telefonów. Wynalazca zainstalował go jako element nadawczy, usprawniając w ten sposób wynalazek Aleksandra Bella. Zwiększyło to trwałość i skuteczność urządzenia. Samo wykorzystanie mikrofonu węglowego ograniczyło się głównie do telefonów.

W nowym mieście (Bostonie) poznał wielu zdolnych inżynierów oraz uzupełnił oprzyrządowanie swojego laboratorium, dzięki czemu mógł kontynuować badania. Zaowocowało to stworzeniem urządzenia na bieżąco i automatycznie drukującego ceny akcji na giełdzie, dzięki któremu zarobił 40.000 dolarów.

Dziś wydaje się to stosunkowo niewielką kwotą, jednak wtedy pozwoliło Edisonowi na założenie laboratorium z prawdziwego zdarzenia w Menlo Park. Tak zwana „Fabryka wynalazków” Edisona miała za zadanie tworzyć „jeden przełomowy wynalazek co pół roku oraz jeden mniej istotny co każde 10 dni„. Tak sformułowany cel okazał się być… jak najbardziej osiągalny dla rozwijającego się przedsiębiorstwa, które po 2 latach działalności zatrudniało ponad 60 pracowników.

Laboratorium Edisona w Menlo Park

Edison jest znany przede wszystkim jako twórca żarówki elektrycznej. Prawda jest jednak taka, że on ją właściwie dopracował, aby działała dłużej. Sama żarówka elektryczna została zaprezentowana światu wcześniej, bo w 1878 roku.

W fabryce wynalazków w 1887 roku rozpoczęły się też prace nad kamerą filmową, później zwaną kinetografem. Prace trwały kilka lat, a w międzyczasie zostały opatentowane kinetograf i kinetoskop. Warto dodać, że kamera działała z jednoczesną rejestracją dźwięku na taśmie filmowej. W 1892 roku Edison zaprezentował kamerę filmową szerszej publiczności, a jego przedsiębiorcze podejście zaowocowało tym, że od razu zaplanował stworzenie studia filmowego!

Dziś aktualne kursy akcji możemy sprawdzić praktycznie wszędzie. Natomiast w czasach Thomasa Edisona sprawdzało się je – w gazetach. Tutaj po raz kolejny wynalazca wykazał się swoją przedsiębiorczością i podjął się stworzenia urządzenia automatycznie drukującego aktualne kursy akcji. Sprzedał swój wynalazek giełdom i gazetom, przez co po raz kolejny świetnie na tym zrobił.

Laboratorium w Menlo Park działało bardzo prężnie. Poza samymi wynalazkami ulepszane były też same sposoby działania przedsiębiorstwa. Wiele z wdrożonych przez Edisona metod prowadzenia biznesu jest z powodzeniem stosowana po dziś dzień. Wymienię chociażby podział na zespoły projektowe oraz wykorzystanie testów i rozmów kwalifikacyjnych podczas naboru nowych pracowników. Pomysł na biznes Edisona był prosty – tworzyć nowe produkty, zyskiwać na patentach, zyski inwestować w dalszą działalność.

Najlepszym tego przykładem było zainwestowanie pieniędzy za opatentowanie żarówki w założenie przedsiębiorstwa Edison Electric, która w 1911 połączyła się z innymi firmami i stworzyła jedną z największych na świecie spółek kapitałowych – General Electrics. Edison przyniósł światu żarówkę, natomiast jego firmy – pierwszą elektrownię i miejski system oświetleniowy.

Mowa o Edison Machine Works, zlokalizowanej w Nowym Jorku firmie, która zajmowała się produkcją prądnic, dużych silników i pozostałych elementów, które były niezbędne do realizacji pewnego przedsięwzięcia. Wchodząc w szczegóły, chodziło o stworzenie miejskiego systemu oświetlenia elektrycznego w Nowym Jorku, który był budowany przez Thomasa A. Edisona.

Wynalazca miał też swój udział w usprawnieniu magazynowania energii. Zmodyfikował konstrukcję akumulatora, poprzez zastosowanie żelaza, zamiast kadmu. Akumulator zasadowo-niklowy w porównaniu z kwasowym jest znacznie lżejszy, łatwiejszy w obsłudze i może pracować w niskich temperaturach. Niestety są też minusy – akumulator zasadowo-niklowy ma mniejszą wydajność, a jest droższy w produkcji.

West Orange Lab

To już drugie laboratorium Edisona, które założył w 1887r. Zlokalizowane było w West Orange także w stanie New Jersey. Też można by je określić jako fabrykę wynalazków. To przedsiębiorstwo rozrosło się do dużego kompleksu kilku budynków, co dobrze obrazuje skalę z jaką działał ten wynalazca. W 1914 roku wybuchł tam pożar, jednak już w 1915r. Edison przywrócił je do użytku.

Porażki i kontrowersje wokół Thomasa Edisona

Podobno Thomas Edison zapytany o jego liczne niepowodzenia w trakcie prac nad żarówką odpowiedział „Nie poniosłem porażki. Po prostu odkryłem 10.000 błędnych rozwiązań„. Obrazuje to jego bardzo pragmatyczne podejście do porażek, co nie zmienia faktu, że mu się one przytrafiały.

Dla przykładu, gdy Edison stworzył drugie (po Menlo Park) laboratorium w roku 1887 w West Orange (stan New Jersey), zaangażował bardzo duże pieniądze w próby pozyskania żelaza z niskoprocentowych rud. Nabył bogate w te zasoby tereny w rejonie New Jersey. Z rozmachem stworzył kopalnię i zbudował osiedle górnicze. Poświęcił czas na opracowanie metod wzbogacania rud żelaza, a nawet skonstruował odpowiednie maszyny do realizacji tego procesu. Niestety całość przedsięwzięcia spaliła na panewce, okazując się nietrafionym działaniem, które przyniosło ogromne straty.

Innym przykładem może być elektryczny długopis, który nie sprzedawał się dobrze, ze względu na problemy z baterią. Zanim zostało to poprawione, inni producenci stworzyli długopisy elektryczne nie wymagające baterii. Niestety nie udało mu się być pierwszym, jak w przypadku żarówki elektrycznej, co ostatecznie spowodowało, że przedsięwzięcie było nieudane.

Kontrowersje wokół amerykańskiego wynalazcy

Należy też wspomnieć o kontrowersjach związanych z Thomasem Edisonem. Często zarzucano mu, że m.in. podkupywał wynalazki innych i nie wahał się ich opatentować jako swoje własne. Dodatkowo sam prowadził szpiegostwo przemysłowe, a jednocześnie ścigał i procesował się z innymi, którzy próbowali przeciwstawić się jemu. Wykorzystywał do tego swoje ogromne zasoby. Z tego też powodu wiele z jego patentów amerykańskich zostało później podważonych.

Konkretnym przykładem kontrowersyjnego zachowania może tu być słynny konflikt Thomasa Edisona i Nikoli Tesli. Gdy Edison został zaskoczony sukcesami Tesli, rozpoczął kampanię propagandową na temat rzekomego niebezpieczeństwa stosowania prądu przemiennego. Ten zaś był preferowany przez Nikola Teslę (Edison był zwolennikiem stosowania prądu stałego).

Thomas Edison – In memoriam

Edison zmarł 18 października 1931 w Stanach Zjednoczonych, a konkretnie w West Orange w stanie New Jersey. W uznaniu za zasługi dla kraju rodacy uznają obecnie Edisona za jednego z najbardziej zasłużonych Amerykanów swych czasów. Losowo zapytany przechodzień zna tego przedsiębiorcę, a dzieci uczą się o jego dokonaniach w szkołach. Właściwie to jego nazwisko zna praktycznie cały świat.

Wynalazca myślał długoterminowo. Dopracował żarówkę elektryczną, potem prądnicę, elektrownię miejską, a na końcu cały system. Ostatecznie przedsiębiorstwo Edison Electric Light Company połączyło się z inną firmą i istnieje do dzisiaj jako prężnie działająca firma w Stanach Zjednoczonych.

Swoje życie Edison podsumował tak: “Nie przepracowałem ani jednego dnia w swoim życiu. Wszystko to była przyjemność“. Gdy za naszą pracą kryje się szczera pasja i robimy to, co lubimy, o wiele łatwiej będzie nam przygotować się na wytrwałe, uporczywe dążenie do sukcesu. Jak wielki wysiłek Thomas Edison wkładał w to, co robił, najlepiej podsumowuje poniższy cytat:

“Mógł zasnąć wszędzie, w dowolnym czasie, na czymkolwiek. Widziałem go śpiącego na warsztacie z ramieniem zamiast poduszki; na krześle ze stopami na biurku; na łóżku polowym – zupełnie ubranego. Widziałem go śpiącego przez trzydzieści sześć godzin, tylko z jednogodzinną przerwą, w czasie której zjadł wielki befsztyk z ziemniakami i szarlotkę oraz wypalił cygaro; wiem też, że zasypiał na stojąco“.

Oczywiście odpoczywał tak po długich godzinach spędzonych w pracy. Talent, przedsiębiorczość, upór, pracowitość, wytrwałość, kreatywność – historia Thomasa Edisona uczy nas, że u ludzi sukcesu są to cechy o wiele ważniejsze od bezmyślnego wkuwania niepotrzebnych regułek w szkołach.

Jak rzekł sam Edison: “Podobnie jak dla rzeźbiarza niezbędny jest kawał marmuru, tak dla duszy niezbędna jest wiedza“. Dlatego jeśli nie jesteśmy geniuszami na miarę Edisona, który jest najlepszym przykładem samouka, który odniósł sukces, lepiej nie rezygnujmy z edukacji, ale tej przede wszystkim tej najbardziej wartościowej – własnej. Warto dodać, że mimo iż był samoukiem, to od 1927 był członkiem Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie.

„Wielu życiowych rozbitków to ludzie, którzy nie zdawali sobie sprawy, jak bliscy są sukcesu, kiedy się poddali.„

— Thomas Edison

---

Thomas Edison – przesłanie

Bohater tej biografii pozostaje jednym z najczęściej cytowanych wynalazców w historii. Często ze względu na jego niesamowitą pracowitość. Doskonale obrazują to takie jego stwierdzenia jak:

• Geniusz to wynik 1 procenta natchnienia i 99 procent wypocenia.
• Bezradność i niezadowolenie to pierwsze warunki postępu.
• Nigdy się nie zniechęcam, ponieważ każde odrzucenie niewłaściwej próby stanowi kolejny krok naprzód.

Warto też wziąć pod uwagę pewne fakty z jego życia:

• Najpierw sprzedawał gazety, a zdobył fortunę wartą setki tysięcy dolarów (na dziś milionów, a nawet miliardów).
• Już w bardzo młodym wieku zainstalował urządzenie telegraficzne na stacji kolejowej.
• Jest założycielem prestiżowego czasopisma naukowego i został członkiem Narodowej Akademii Nauk, mimo iż nie ukończył szkoły.
• Dbał o swoją markę, co spowodowało, że żarówka elektryczna często jest mu przypisywana jako wynalazek. Prawda jest taka, że on ją udoskonalił, aby świeciła dłużej.
• Umiał wykorzystać swój moment. Założył przedsiębiorstwo Edison Electric Light Company przekonując zamożnych inwestorów do współpracy po zyskaniu sławy po udoskonaleniu żarówki.
• Tworzone wynalazki były robione kompleksowo, co dobrze obrazuje przykład z kamerą, która umożliwiała na taśmie filmowej od razu rejestrację dźwięku.
• Jako że sukces nie jest wynikiem jednego przełomowego wynalazku, to wskazuje, że zostanie człowiekiem sukcesu jest możliwe dla każdego. Założył laboratorium Menlo Park, czyli tak zwaną fabrykę wynalazków, która w pewnym sensie zautomatyzowała proces ich powstawania. Ostatecznie ma na swoim koncie całą masę patentów amerykańskich.
• Był też skutecznym przedsiębiorcą – dopracował żarówkę elektryczną, stworzył elektrownię miejską i pierwszy system oświetlenia w Nowym Jorku.
• Ma ogromny wpływ na ludzi nie tylko w samych Stanach Zjednoczonych, ale i na świecie (nie bez powodu czytasz teraz o nim).

Wyraźnie da się zauważyć, że był tak zwanym tytanem pracy. Wytrwale dążył do kolejnych osiągnięć, angażując się w 100% w wykonywaną przez siebie pracę.

Bibliografia

• Thomas Alva Edison. Oni zmienili świat. Autor Anna Sproule. 1991
• Thomas Alva Edison. Biografia autoryzowana. Autor: Meadowcroft William H. , Edison Thomas Alva (książka wydana przez Łukasz Tomys Publishing w 2020r, audiobook – Lektor: Kućma Tomasz).
• Thomas Edison’s Inventions, Incredible Life, and Story of How He Changed the World. Autor: Andrew Knight 2019 (książka – j. angielski)
• Thomas Edison. A Life From Beginning to End. Autor: Hourly History. (książka – j. angielski)
• Thomas Edison. Autor: David Colbert. (książka – j. angielski)
• Thomas Edison. Autor: Barnham Kay. 2014 (książka – j. angielski)
• Thomas Edison. World-Changing Inventor. Autor Katherine Krieg. 2014 (książka – j. angielski)

Kolejna biografia: Henry Ford – zapoznaj się z wielką biografią przedsiębiorcy, który rewolucjonizował branżę motoryzacyjną.