Aktywa finansowe – co to takiego? Poznaj cele i rodzaje aktywów

W tym artykule skupię się na jednym z kluczowych obszarów inwestycji, jakim są aktywa finansowe. Podejmowanie decyzji inwestycyjnych może być nie tylko pasjonującym doświadczeniem, ale również ważnym elementem budowania stabilnej przyszłości finansowej. Aby odnieść sukces na rynkach finansowych, ważne jest zrozumienie różnych rodzajów aktywów finansowych oraz zapoznanie się z ich charakterystyką. Warto poznać też potencjalne korzyści i ryzyka, jakie się z nimi wiążą. We wpisie omawiam m.in., co to są aktywa finansowe i jakie są ich rodzaje. Poznasz też cele, do jakich się je zwykle wykorzystuje.

Aktywa finansowe – definicja

Aktywa finansowe to wszystkie rodzaje dóbr, które mają wartość pieniężną i stanowią własność osób, firm lub instytucji. Bywają wykorzystywane do osiągnięcia określonych celów, o czym opowiem więcej w dalszej części artykułu. Do aktywów zaliczamy np. akcje spółek, obligacje, waluty, nieruchomości, surowce czy kryptowaluty. Warto dodać, że aktywa dzielą się na fizyczne (srebro, złoto) i niefizyczne (akcje, obligacje).

Inwestowanie w aktywa finansowe pozwala zwiększyć kapitał, osiągnąć zyski lub zabezpieczyć się przed inflacją. To ważny element budowania stabilnej przyszłości finansowej. Dzięki inwestowaniu w różnorodne instrumenty finansowe, jak np. akcje czy obligacje, można osiągnąć potencjalnie wysokie zyski.

Należy jednak mieć na uwadze, że każda inwestycja niesie ze sobą ryzyko straty. Z tego względu przed podjęciem decyzji warto zdobyć wiedzę i dokładnie przeanalizować sytuację, w jakiej się znajdujesz. 

Aktywa finansowe określa ustawa o rachunkowości – jest to jej podstawa prawna. Warto wiedzieć, że ostatnia nowelizacja została wprowadzona w lutym 2023 roku. 

Aktywa finansowe jako narzędzie inwestycyjne

Jak wspomniałem wcześniej, aktywa finansowe służą jako narzędzia inwestycyjne. Oznacza to, że inwestorzy mogą kupować te aktywa, aby osiągać dochody w postaci przepływu pieniężnego. Często kupują te aktywa w nadziei na osiągnięcie korzystnych zwrotów z inwestycji. Istnieją dwa główne sposoby, w jakie inwestorzy mogą odnieść korzyści z posiadania aktywów finansowych. 

Po pierwsze mogą otrzymywać dochody z aktywów finansowych w formie dywidendy. Dywidenda to wypłata części zysku spółki, którą akcjonariusze otrzymują za posiadane przez siebie akcje. Jeśli inwestują oni w akcje spółek, czerpią korzyści z regularnych wypłat dywidend, co stanowi dla nich stabilne źródło dochodu.

Po drugie inwestorzy mogą osiągać zyski poprzez wzrost wartości kapitału. Co to oznacza? W zasadzie chodzi o to, że cena aktywów finansowych może rosnąć w czasie, umożliwiając inwestorom sprzedaż tych aktywów po wyższej cenie, niż sami je kupili. Tutaj wkracza pojęcie kapitalizacji, czyli procesu, podczas którego wartość poszczególnych aktywów wzrasta razem ze wzrostem cen na rynku. W ten sposób inwestorzy mogą zwiększać wartość swoich portfeli inwestycyjnych.

Pojęcie aktywów finansowych jest istotne zwłaszcza z perspektywy inwestorów. Umożliwia im monitorowanie inwestycji, a także ocenę ryzyka, jakie się z nimi wiąże.

Chciałbyś nieco poszerzyć swoją wiedzę związaną z biznesem, inwestycjami czy finansami? Odwiedź jeden z moich poprzednich wpisów: Wartościowe podcasty biznesowe. Omawiam tam aż 9 podcastów, którym warto przyjrzeć się z bliska.

Jakie są rodzaje aktywów?

Podział aktywów ze względu na kryterium czasu

Aktywa finansowe możemy podzielić ze względu na 2 główne kryteria. Pierwszym z nich jest czas, a drugim rodzaj. Posługując się kryterium czasu, wyróżniamy: 

• aktywa długoterminowe – środki, które można zaangażować w przyszłości do celów inwestycyjnych lub realizacji planów finansowych. Stanowią one zasoby, które nie będą potrzebne w najbliższym czasie. Przykładem takiego aktywa jest fundusz inwestycyjny, który może zapewnić wysoki zwrot z inwestycji w dłuższym okresie. Te aktywa są kluczowym elementem w strategii inwestycyjnej – pomagają zabezpieczyć środki na przyszłe inwestycje i zapewnić stabilność finansową na dłuższą metę. Długoterminowe aktywa finansowe obejmują nie tylko fundusze inwestycyjne, ale także lokaty bankowe, obligacje oraz nieruchomości,
• aktywa krótkoterminowe – środki pieniężne używane w firmie w ciągu jednego roku obrotowego. Przeznaczone są głównie do wykorzystania na bieżące operacje firmy. Do krótkoterminowych aktywów finansowych zaliczają się gotówka i środki pieniężne na rachunkach bankowych. Poza tym pieniądze z tytułu sprzedaży produktów/usług oraz inne źródła finansowania działalności.

Musisz wiedzieć, że w firmie występuje kilka rodzajów krótkoterminowych aktywów finansowych. Należą do nich:

• gotówka i środki pieniężne – wszystkie dostępne środki, które firma może swobodnie wykorzystać w bieżących operacjach. Ich saldo jest przedstawiane w bilansie jako jeden z elementów aktywów, który charakteryzuje się najkrótszym okresem rotacji,
• inwestycje krótkoterminowe – instrumenty finansowe, którymi dysponuje firma (maksymalnie na okres do 12 miesięcy). Zwykle są to obligacje skarbowe lub papiery wartościowe,
• należności krótkoterminowe – środki, jakie firma może zażądać od swoich kontrahentów w ciągu roku, głównie z tytułu sprzedaży produktów i usług,
• zapasy materiałowe – środki pieniężne potrzebne do bieżących operacji produkcyjnych firmy, które można wykorzystać w ciągu 12 miesięcy od ich nabycia.

Warto zwrócić uwagę na to, że krótkoterminowe aktywa finansowe odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu płynności finansowej i sprawnego funkcjonowania firmy. Dostarczają one niezbędne zasoby, które są potrzebne do bieżących operacji.

Podział aktywów ze względu na rodzaj

Rodzaje aktywów finansowych:

• akcje – kupując akcje, inwestorzy nabywają część własności spółki akcyjnej. Jako współwłaściciele mają prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu oraz uczestnictwa w zyskach, które firma osiąga. Wartość akcji może się zmieniać w zależności od sytuacji finansowej i perspektyw rozwoju spółki. Inwestowanie w akcje może przynieść dywidendy z zysków oraz zyski ze wzrostu wartości akcji,
• udziały – aktywa finansowe, które reprezentują udział we własności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) lub innych typów spółek. W przeciwieństwie do akcji, udziałowcy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie mają uprawnień do głosowania na zgromadzeniach spółki. Mają jednak możliwość otrzymywania zysków spółki w postaci dywidendy, w zależności od umowy spółki. Udziały są zazwyczaj mniej płynnymi aktywami niż akcje, ponieważ ich sprzedaż może być ograniczona przez umowy spółki lub wymagać zgody innych współudziałowców,
• dłużne papiery wartościowe – instrumenty finansowe wyrażające pożyczkę pieniężną. Emitent zobowiązuje się ją spłacić w określonym terminie, łącznie z odsetkami. W praktyce wygląda to tak, że inwestorzy, którzy nabywają te papiery wartościowe, udzielają emitentowi pożyczki, oczekując zwrotu kapitału wraz z odsetkami w ustalonym terminie,
• inne długoterminowe aktywa finansowe – obejmują one jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, certyfikaty inwestycyjne oraz weksle obce (o terminie wykupu przekraczającym 12 miesięcy),
• udzielone pożyczki.

Wszystkie z wymienionych tutaj rodzajów aktywów często bywają przedmiotem inwestycji. Cieszą się popularnością zarówno wśród osób prywatnych, przedsiębiorstw, jak i instytucji finansowych. Poszczególne rodzaje aktywów różnią się między sobą nie tylko wadami i zaletami, ale także poziomem ryzyka. 

Zwróć uwagę na to, aby przed dokonaniem inwestycji dokładnie zrozumieć dany rodzaj aktywu oraz ryzyko z nim związane. Pomocne będzie również zapoznanie się ze skutecznymi strategiami inwestycyjnymi.

Do jakich celów wykorzystuje się aktywa finansowe?

Aktywa finansowe są wykorzystywane w przeróżnych celach, w zależności od potrzeb inwestorów. Najczęściej są to:

1. Inwestowanie w celu wzrostu kapitału – wiele osób inwestuje w aktywa finansowe (np. akcje spółek czy kryptowaluty), licząc na osiągnięcie wzrostu wartości tych aktywów. Poprzez zakup aktywów o potencjale wzrostu, inwestorzy mogą zwiększyć wartość swojego portfela inwestycyjnego w dłuższym okresie.

2. Generowanie dochodu – niektóre aktywa finansowe (np. obligacje lub akcje) umożliwiają inwestorom regularne generowanie dochodu. Inwestycje w te aktywa mogą służyć do zabezpieczenia stałego źródła przychodów, na przykład po przejściu na emeryturę.

3. Dywersyfikacja portfela – aktywa finansowe pozwalają na dywersyfikację portfela inwestycyjnego, czyli rozłożenie ryzyka inwestycyjnego na różne rodzaje aktywów. Dzięki temu w przypadku spadku wartości jednego aktywa, inne mogą nadal zachować wartość lub wzrosnąć, co zmniejsza ryzyko całkowitej straty.

4. Zabezpieczenie przed inflacją – inwestowanie w niektóre aktywa finansowe, np. nieruchomości czy surowce, może stanowić zabezpieczenie przed inflacją. Wartość tych aktywów może rosnąć w miarę wzrostu cen w gospodarce, co pozwala zachować siłę nabywczą inwestycji.

5. Spekulacja – niektórzy inwestorzy wykorzystują aktywa finansowe w celu spekulacji. Oznacza to podejmowanie ryzykownych transakcji w nadziei na szybki zysk z krótkoterminowych ruchów cen.

6. Planowanie na przyszłość – aktywa finansowe są często wykorzystywane do oszczędzania na przyszłe cele. Należą do nich m.in. emerytura, edukacja dzieci czy zakup nieruchomości. Inwestowanie w aktywa finansowe na dłuższą metę może pomóc w budowaniu kapitału.

7. Ochrona kapitału – niektóre aktywa finansowe (np. obligacje skarbowe) mogą być używane do ochrony kapitału. Taka taktyka sprawdza się zwłaszcza w okresach niepewności gospodarczej lub spadku na rynkach.

Jak widzisz, aktywa finansowe mogą służyć różnym celom, od dążenia do wzrostu kapitału po zabezpieczanie przyszłości. Nie zapominaj, że wybór konkretnych aktywów zależy od Twoich indywidualnych celów, horyzontu czasowego i tolerancji na ryzyko.

Przy okazji zachęcam Cię do odwiedzenia innego wpisu, w którym omawiam, jak wyznaczać cele finansowe. Jestem pewien, że okaże się przydatny w kontekście tego, co tutaj przeczytałeś, i nie tylko.

Podsumowanie

Inwestowanie w aktywa finansowe z jednej strony może być bardzo opłacalne, ale z drugiej – ryzykowne. Chcąc zminimalizować ryzyko straty, najlepszym wyjściem jest rozłożenie portfela inwestycyjnego na różne rodzaje aktywów finansowych.

Musisz jednak pamiętać, że najważniejsze jest posiadanie wiedzy i doświadczenia. To właśnie one umożliwią Ci dokonanie właściwych decyzji inwestycyjnych.

Źródła grafik:

• Image by snowing on Freepik
• Image by wirestock on Freepik
• Image by pch.vector on Freepik